Mondzorg Minke
Als je gingivitis hebt en je doet er niets aan, dan kan de ontsteking in de tandvleesrand verergeren en zich uitbreiden in de richting van het kaakbot. Het tandvlees laat hierdoor los van de tanden en kiezen. In de ruimte die zo ontstaat tussen het tandvlees en de tanden/kiezen (de pocket), vormt zich weer nieuwe tandplak. De ontsteking verplaatst zich dan verder de diepte in, het kaakbot wordt afgebroken en de pockets worden nog dieper. In deze diepe pockets verkalkt de tandplak gedeeltelijk tot tandsteen. Deze voortschrijdende ontsteking (waarbij het kaakbot afbreekt), heet parodontitis. Door parodontitis kan er zó veel kaakbot worden afgebroken, dat de tanden en kiezen los gaan staan en uiteindelijk uitvallen.
Onder bepaalde omstandigheden krijgt de tandplak de kans om dieper in de ruimte tussen de tand en het tandvlees door te dringen. De ruimte die hierdoor ontstaat wordt de pocket genoemd.
De schadelijke producten van de bacteriën in de pocket zorgen ervoor dat het lichaam in dit gebied afweercellen en ontstekingseiwitten vrijgeeft. Het resultaat van deze strijd is dat ook het kaakbot en de ligamentvezels tussen de wortel en het bot worden afgebroken. Hierdoor wordt de pocket dieper.
Aan de rechterkant is plak zichtbaar onder het tandvlees. Dit wordt subgingivale plak genoemd. In deze pockets verkalkt de tandplak gedeeltelijk tot tandsteen. Deze voortschrijdende ontsteking met afbraak van vezels en kaakbot wordt parodontitis genoemd. Ongeveer 10-15% van de Nederlandse bevolking lijdt aan ernstige parodontitis.
Op de tekening links is een kies te zien, waarbij afbraak heeft plaatsgevonden. Hierdoor is een verdiepte pocket (deepening pocket) ontstaan. Het botniveau (bone level) ligt aanzienlijk lager dan het getoonde botniveau op onderstaande afbeelding. Ook de aanhechting van de ligament vezels begint lager. Dit betekent dat de kies al een deel van zijn steun is kwijt geraakt. Op de tekening hier boven is een kies te zien in het eindstadium van parodontitis. Het botniveau ligt maar net boven de punt van de wortels, de kies is bijna al zijn steunweefsel kwijtgeraakt.
De gingiva (tandvlees) kan bij parodontitis net als bij gingivitis rood, slap en gezwollen zijn en gaan bloeden bij het poetsen en eten. Een vieze smaak, adem en voortanden die veranderen van positie, zijn ook symptomen die kunnen duiden op parodontitis. Pijnklachten komen niet vaak voor en helaas kunnen de overige symptomen ook onopgemerkt of afwezig zijn. Dit kan tot gevolg hebben dat parodontitis lang onopgemerkt blijft en dat terwijl het heel belangrijk is om in een vroeg stadium in te grijpen. Laat daarom de gezondheid van je tandvlees regelmatig bij de tandarts en mondhygiënist controleren.
Het probleem van een verdiepte pocket is niet op te lossen door alleen beter te gaan poetsen. Zoals links te zien is, bereiken de haren van de tandenborstel de plak diep in de pocket niet. Deze plak blijft dus zitten en schadelijke bacteriën krijgen de kans om zich te vermenigvuldigen. Hierdoor zal de afbraak steeds dieper voortschrijden. Tandsteen zowel in de pocket als boven het tandvlees is überhaupt te hard om weg te poetsen en zal alleen door een tandarts of mondhygiënist weggehaald kunnen worden.
De plak en tandsteen in de pocket kan door de tandarts of mondhygiënist met bepaalde instrumenten verwijderd worden. Dit wordt gebitsreiniging genoemd.
Als de plak en tandsteen verwijderd en de pocket schoon gemaakt is, krijgt het lichaam de kans om het evenwicht te herstellen. De patiënt moet er wel voor zorgen elke dag alle tandplak boven het tandvlees te verwijderen, zodat de pocket niet makkelijk opnieuw geïnfecteerd raakt.
Als het parodontium (=steunweefsel) genezen is, zal de gingiva weer strakker tegen de tand aanliggen en de pocket kleiner worden. Hierbij moet wel opgemerkt worden dat het in dit proces verloren gegane steunweefsel, niet of nauwelijks terugkomt. Je kan er dus eigenlijk met name voor zorgen dat het niet erger wordt. Dit pleit nogmaals voor een vroege diagnose van parodontitis.
Voorkom of genees problemen in uw mond door regelmatig de mondhygiënist te bezoeken.